Avrupa Birliği (AB), Avrupa’ya ithal edilen Çin malı elektrikli araçlara gümrük vergisi uygulamayı düşünürken, ABD’li üç Demokrat senatör de ABD Başkanı Joe Biden yönetimini ulusal güvenlik risklerini ele almak üzere Çin malı elektrikli araçlara uygulanan ithalat vergilerini artırmaya çağırıyor.

ELEKTRİKLİ OTOMOBİL MODELLERİ

ABD’de Amerikalı sürücüler yaklaşık 50 elektrikli araç arasından seçim yapabiliyor, Avrupa’da ise bu sayı yaklaşık iki katı. Ancak Çin’de 235 farklı model arasından seçim yapılabiliyor. Ve elbette, Çin’de üretilen elektrikli araçların uygun fiyatları dikkat çekiyor. Bu nedenle kullanıcılar da bu modellerin ülkelerinde satılmasını arzu ediyor.

ABD GÜMRÜK VERGİSİ

Halihazırda Çinli elektrikli araç üreticileri, Donald Trump’ın başkanlığı döneminde uygulamaya koyduğu ve araçlarına halihazırda yüzde 25 gümrük vergisi uygulayan ticaret engelleri nedeniyle ABD’yi atlıyor. Türkiye’de ise Çin’de üretilen elektrikli araçlara yüzde 54 Gümrük Vergisi alınırken AB ve sertbest ticaret anlaşması (STA) yapılan ülkelerde üretilen elektrikli modellere ise gümrük vergisi alınmıyor.

ÇİNLİ ÜRETİCİLERİN ENGELLENMESİ!

ABD’de yüzde 25’lik oranın daha da artırılması ve Çinli bir elektrikli araç markasının ABD topraklarında yer edinme olasılığının tamamen engellenmesi için baskılar artıyor. 

MEKTUP YAYIMLANDI

Michigan Senatörleri Gary Peters ve Debbie Stabenow ile Ohio Senatörü Sherrod Brown tarafından kaleme alınan ve ilk olarak Reuters tarafından haberleştirilen mektupta, “Ağır sübvansiyonlu Çin araçlarının ABD pazarına girmesine izin verilmesi, Amerikan otomotiv üretimini tehlikeye atacaktır” denildi.

AVRUPA’DA SON DURUM

Bu konuda Avrupa ise eski otomobil üreticileri için bir uyarı işareti olarak hizmet ediyor. 

Bu hafta Avrupa Komisyonu Çin’in Avrupa’ya ihraç ettiği elektrikli araçları “haksız” bir şekilde sübvanse ettiğine dair kanıtlar bulduğunu açıkladı. Masadaki olası “çareler” arasında Çin elektrikli araçlarına yönelik geriye dönük gümrük vergileri de yer alıyor. Bu arada, Avrupalı otomobil üreticileri oyunda kalmak için mücadele ederken Çin’in elektrikli araçları gemilerle gelmeye devam ediyor.

Avrupa Komisyonu, Çin’in adil davranmadığını, hükümetinin doğrudan fon transferi yoluyla sübvansiyon ödediğini, bunun da dengeyi Çin’in lehine çevirdiğini ve Avrupalı otomobil üreticilerini zor durumda bıraktığını söylüyor. Elbette Çin’in tedarik zincirine hâkim olduğu ucuz işgücü ve ucuz bataryalara erişimi de kazanımlarını artırıyor.

ULUSAL GÜVENLİK TEHDİDİ SORUŞTURMASI

Geçen hafta Ticaret Bakanlığı, Çin’den ithal edilen araçların, topladıkları büyük miktardaki verinin Çin’e gönderilmesi nedeniyle ABD güvenliği için bir tehdit oluşturup oluşturmadığına dair kendi resmi soruşturmasını açtı.

TİCARET BAKANINDAN ÇARPICI AÇIKLAMA

Bloomberg’in haberine göre ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, elektrikli ve otonom araçların “sürücü, aracın konumu, aracın çevresi hakkında büyük miktarda bilgi topladığını” söyledi ve “Tüm bu verilerin Pekin’e gitmesini istiyor muyuz?” ifadelerini kullandı.

TEŞVİK AYRINTISI…

Elbette ABD halihazırda kısıtlamaları sıkılaştırıyor. Geçen aralık ayında ABD Hazine Bakanlığı, federal sübvansiyonlar için yeni bir kurallar listesi yayımlayarak “endişe duyulan yabancı bir kuruluş” (diğer bir deyişle Çin) tarafından üretilen veya monte edilen batarya bileşenlerini içeren araçları kapsam dışı bıraktı. 2025 yılından itibaren, aküleri Çin’de çıkarılan veya işlenen belirli “kritik mineraller” içeren araçlar da vergi kredisi için uygun olmayacak.

Ancak bazı milletvekilleri bunun yeterli olmadığını söylerken ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo ise şu sözleri kullandı: 

“Eğer Çin bu araçları Amerikalı işçileri dezavantajlı duruma düşürecek şekilde sübvanse ediyorsa bu konuda bir şeyler yapmalıyız.”

BENZER UYGULAMALAR YAPILDI

Elbette bu eşi benzeri görülmemiş bir durum değil. FCC, 2022 yılında Huawei ve ZTE’nin iletişim ekipmanlarının satışını yasaklama gerekçesi olarak ulusal güvenliği göstermiş ve Çin yapımı bazı video gözetim sistemlerinin kullanımını kısıtlamıştı. Bir dizi Avrupalı müttefik Huawei’nin 5G ekipmanlarının kullanımını yasakladı. 

BU KEZ FARKLI KONUŞTU

Biden’ın geçen haftaki ‘Birliğin Durumu’ konuşmasında, elektrikli araç politikalarından kaçındı. Ülkede elektrikli araçların benimsenmesini hızlandırma ve gergin bir seçim yılında önemli çekişme noktaları olan yerli bir pil tedarik zinciri kurma konusundaki başarılarıyla da övünmedi.

‘ŞİMDİYE KADARKİ EN ÖNEMLİ ADIMI ATIYORUM’

Biden “Dünya tarihinde iklim konusunda şimdiye kadarki en önemli adımı atıyorum. Karbon emisyonlarımızı 2030 yılına kadar yarı yarıya azaltacağım” dedi ve kamuya açık bir elektrikli araç altyapısı kurma hedefinden kısaca bahsetti.

500 BİN ŞARJ CİHAZI PLANI

Biden’ın 7,5 milyar dolarlık elektrikli araç altyapı planı, 2030 yılına kadar kamuya açık 500 bin şarj cihazı eklemeyi ve bunların düzgün çalışmasını sağlamayı içeren politikalarının önemli bir parçası oldu. Bu arada, ABD’de elektrikli araç satışları dört katına çıkarken, kamuya açık şarj portlarının sayısı da yaklaşık yüzde 70 oranında arttı. Bugün ABD yollarında 4 milyondan fazla elektrikli araç bulunuyor ve 2030 yılına kadar ülkedeki otomobil satışlarının yarısının elektrikli olması hedefleniyor.